Słowo: bić

związki frazeologiczne:
a u was biją Murzynów, bić głową w mur, bić jak w kaczy kuper, bić na głowę, bić kogoś w czambuł, bić na alarm, bić pianę, bić pięścią w stół, bić się z myślami, bić po oczach, bić się w czoło, bić się w cudze piersi, bić się w piersi, bić pokłony, bić w dzwony na trwogę / bić na trwogę, biją Boże bębny, bity, ale syty, czyjeś serce bije dla kogoś, komu bije dzwon?, gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta, niech cię kule biją, jak chłop baby nie bije, to w niej wątroba gnije / kiedy mąż żony nie bije, to w niej wątroba gnije, a kiedy ją przechlasta, to w niej wątroba przyrasta, błogosławióna baba, co chłopa bije, a przeklynty chłop, co sie ji do (sic!), kto dobrze kocha, ten tęgo bije, orzech, sztokfisz, niewiasta jednym kształtem żyją, nic dobrego nie czynią, kiedy ich nie biją, na świętą Zofiję deszcz po polach bije, bić, aż będzie w niebie słychać, bić, ile wlezie, bić się dobrze w wielkiej kupie, a jeść w małej, w małej kompanii pij, w dużej się bij, bij się choćby z diabłem, aby w dobrej sprawie, dzielnie bił, tęgo pił, ale Boga kochał, kiedy nie biją, to jeszcze nie boli, kto bije, bywa też i bity, jak kto chce kogo bić, musi koniecznie i sam przy tym być, kto dobrze kocha, ten tęgo bije, nie liczba bije, ale męstwo, gdy ręka nie szermuje, szabla sama nie bije, wulg. bić konia

kolokacje:
(1.?) bić brawo, bić rekordy
bić monetę / medal

odmiana:
(1.1-8) koniugacja Xa 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		bić
czas teraźniejszy		biję	bijesz	bije	bijemy	bijecie	biją
czas przeszły	m	biłem	biłeś	bił	biliśmy	biliście	bili
	f	biłam	biłaś	biła	biłyśmy	biłyście	biły
	n	biłom	biłoś	biło
tryb rozkazujący		niech biję	bij	niech bije	bijmy	bijcie	niech biją
pozostałe formy czas przyszły m będę bił, będę bić będziesz bił, będziesz bić będzie bił, będzie bić będziemy bili, będziemy bić będziecie bili, będziecie bić będą bili, będą bić f będę biła, będę bić będziesz biła, będziesz bić będzie biła, będzie bić będziemy biły, będziemy bić będziecie biły, będziecie bić będą biły, będą bić n będę biło, będę bić będziesz biło, będziesz bić będzie biło, będzie bić czas zaprzeszły m biłem był biłeś był bił był biliśmy byli biliście byli bili byli f biłam była biłaś była biła była biłyśmy były biłyście były biły były n biłom było biłoś było biło było forma bezosobowa czasu przeszłego bito tryb przypuszczający m biłbym, byłbym bił biłbyś, byłbyś bił biłby, byłby bił bilibyśmy, bylibyśmy bili bilibyście, bylibyście bili biliby, byliby bili f biłabym, byłabym biła biłabyś, byłabyś biła biłaby, byłaby biła biłybyśmy, byłybyśmy biły biłybyście, byłybyście biły biłyby, byłyby biły n biłobym, byłobym biło biłobyś, byłobyś biło biłoby, byłoby biło imiesłów przymiotnikowy czynny m bijący, niebijący f bijąca, niebijąca bijące, niebijące n bijące, niebijące imiesłów przymiotnikowy bierny m bity bici f bita bite n bite imiesłów przysłówkowy współczesny bijąc, nie bijąc rzeczownik odczasownikowy bicie, niebicie

(2.1-2) koniugacja Xa 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		bić się
czas teraźniejszy		biję się	bijesz się	bije się	bijemy się	bijecie się	biją się
czas przeszły	m	biłem się	biłeś się	bił się	biliśmy się	biliście się	bili się
	f	biłam się	biłaś się	biła się	biłyśmy się	biłyście się	biły się
	n	biłom się	biłoś się	biło się
tryb rozkazujący		niech się biję	bij się	niech się bije	bijmy się	bijcie się	niech się biją
pozostałe formy czas przyszły m będę się bił, będę się bić będziesz się bił, będziesz się bić będzie się bił, będzie się bić będziemy się bili, będziemy się bić będziecie się bili, będziecie się bić będą się bili, będą się bić f będę się biła, będę się bić będziesz się biła, będziesz się bić będzie się biła, będzie się bić będziemy się biły, będziemy się bić będziecie się biły, będziecie się bić będą się biły, będą się bić n będę się biło, będę się bić będziesz się biło, będziesz się bić będzie się biło, będzie się bić czas zaprzeszły m biłem się był biłeś się był bił się był biliśmy się byli biliście się byli bili się byli f biłam się była biłaś się była biła się była biłyśmy się były biłyście się były biły się były n biłom się było biłoś się było biło się było forma bezosobowa czasu przeszłego bito się tryb przypuszczający m biłbym się, byłbym się bił biłbyś się, byłbyś się bił biłby się, byłby się bił bilibyśmy się, bylibyśmy się bili bilibyście się, bylibyście się bili biliby się, byliby się bili f biłabym się, byłabym się biła biłabyś się, byłabyś się biła biłaby się, byłaby się biła biłybyśmy się, byłybyśmy się biły biłybyście się, byłybyście się biły biłyby się, byłyby się biły n biłobym się, byłobym się biło biłobyś się, byłobyś się biło biłoby się, byłoby się biło imiesłów przymiotnikowy czynny m bijący się, niebijący się f bijąca się, niebijąca się bijące się, niebijące się n bijące się, niebijące się imiesłów przymiotnikowy bierny m bity bici f bita bite n bite imiesłów przysłówkowy współczesny bijąc się, nie bijąc się rzeczownik odczasownikowy bicie się, niebicie się

wyrazy pokrewne:
rzecz. bicie n, bitka f, bitwa f, bijak m, odbijacz mrz, bijatyka f
czas. rozbić, bijać, dobić dk., nabić dk., obić dk., odbić dk., przybić dk., podbić dk., ubić dk., wbić dk., wybić dk., zabić dk., przybijać ndk., wbijać ndk., dobijać ndk., nabijać ndk., obijać ndk., odbijać ndk., pobijać ndk., ubijać ndk., wbijać ndk., wybijać ndk.
przym. bity, bitny, bitewny

przykłady:
Wiktorio, nie bij pana, bo się spocisz!
Na Anioł Pański biją dzwony.
Pisklak bije powietrze skrzydłami bezskutecznie, próbując wzlecieć.
Ale mi serce bije ze strachu.
Na widok Pawła, Eli mocniej zabiło serce.
Już tam ociec do swej Basi mówi zapłakany: „słuchaj jeno, pono nasi biją w tarabany”.
Muchy i karaluchy można bić złożoną gazetą.

synonimy:
uderzać, tłuc
tykać
machać
emitować, wybijać
bębnić
tłuc
nawalać się, tłuc się

wymowa:
, IPA: [bʲiʨ̑], AS: [bʹić], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany
uderzać kogoś, zadawać komuś ból
o dzwonie i zegarze wytwarzać głośne odgłosy pracy
o skrzydłach i rękach machać nimi
o sercu / pulsie normalna lub (częściej) wzmożona, czynność serca, odczuwalny puls
w grach zabierać przeciwnikowi kartę, pionka, itp.
o monetach, medalach produkować za pomocą stempla lub prasy
uderzać w jakiś instrument perkusyjny
zabijać zwierzęta
st.pol. napadać
st.pol. wbijać, zakładać
st.pol. walczyć wręcz
st.pol. o opadach atmosferycznych: padać
st.pol. o koniu: kopać
st.pol. o piłce: odbijać
st.pol. grzmieć
st.pol. rzucać
st.pol. biec prosto
st.pol. zmierzać do czegoś
czasownik zwrotny niedokonany bić się
walczyć z przeciwnikiem lub wrogiem
zmagać się z jakimiś trudnościami