Słowo: zielony

etymologia:
pol. ziele + -ny

związki frazeologiczne:
być zielonym, dostać zielone światło / zapalić zielone światło, czosnek ma głowę białą, a ogon zielony, gra w zielone / grać w zielone, iść na zieloną trawkę / pójść na zieloną trawkę, jak kukułka przyleci na suchy las, to będzie głodny czas, a jak zakuka w zielonym gaju, spodziewaj się urodzaju, nie mieć zielonego pojęcia, partia zielonych, rycerz zielonego stolika, zielona granica, wyjechać na zieloną trawkę / wyjazd na zieloną trawkę, zielona fala, zielona rewolucja, zielone płuca, zielony stolik, zielony jak ruta, zielony ludzik

hiperonimy:
kolorowy, zimny
blady
ekolog, polityk

hiponimy:
bladozielony, błękitnozielony, brudnozielony, brunatnozielony, burozielony, butelkowy, ciemnozielony, granatowozielony, groszkowy, grynszpanowy, jaskrawozielony, jasnozielony, limonkowy, malachitowy, miętowy, niebieskawozielony, niebieskozielony, oliwkowozielony, oliwkowy, pistacjowy, rezedowy, seledynowy, szarawozielony, szarozielony, szmaragdowozielony, szmaragdowy, trawiasty, zazieleniały, zgniłozielony, zielonkawy, złocistozielony, zzieleniały, żółtawozielony, żółtozielony

kolokacje:
kolor zielony, barwa zielona, pigmentacja zielona, mieć / przybierać / przybrać kolor zielony (barwę zieloną), zmienić / zmieniać kolor na zielony, odznaczać się kolorem zielonym (barwą zieloną), pomalować / przemalowywać / przemalować / barwić / zabarwiać / zabarwić na (kolor) zielony (na zielono), zielona farba, zielony lakier / barwnik / pigment / odcień, zielone światło, zielony cień, biało-czerwono-zielono-żółty, bladozielony, błękitnozielony, brudnozielony, brunatnozielony, brązowo-zielony, burozielony, ciemnozielony, czarno-zielony, czerwono-zielony, granatowozielony, jaskrawozielony, jasnozielony, mlecznozielony, niebieskawozielony, niebieskozielony, niebiesko-zielony, oliwkowozielony, szarawozielony, szarozielony, szmaragdowozielony, zgniłozielony, złocistozielony, żółtawozielony, żółtozielony, żółto-zielony, zielononiebieski, zielono-niebieski, zielonorudy, zielonozłoty, zielonooki, zielonowłosy, zielonoświątkowiec, zielonoświątkowy, zimozielony / wiecznie zielony / wieczniezielony, anolis zielony• ciemiernik zielony, drążyn zielony, dzięcioł zielony, głóg zielony, grzechotnik zielony, husarz zielony, ibis zielony, koczkodan zielony, kolcobrzuch zielony, krzyżak zielony, legwan zielony, mieczyk zielony, miodożer zielony, nawóz zielony, pasikonik zielony, Przylądek Zielony, pyton zielony, skoczek zielony, wargacz zielony, widłoząb zielony, wójcik zielony, złocik zielony, zmorsznik zielony, zrostniczek zielony, żółw zielony, las wiecznie zielony, zielony liść / zielony listek, zielony rynek, zielony barwnik / kolor / odcień, zielony samochód, zielony groszek, anakonda zielona, ateryna zielona, brzanka zielona, ciemiężyca zielona, czapla zielona, daglezja zielona / jedlica zielona, euglena zielona / klejnotka zielona, gąska zielona, jaszczurka zielona, kałdunica zielona, karma zielona / pasza zielona, lora zielona, łątka zielona, mamba zielona, mieszanka zielona, mięta zielona, olsza zielona, ozorka zielona, paletka zielona, pałątka zielona, pawian zielony, pseudopałanka zielona, ropucha zielona, rzekotka zielona, stułbia zielona, szklarka zielona, trzepla zielona, włośnica zielona, zanokcica zielona, żagnica zielona, żołna zielona, Zielona, Zielona Góra, zielona karta, zielona strzałka, zielona szkoła, zielona trawa, zielona odzież, Republika Zielonego Przylądka, światło zielone, rośliny wiecznie zielone, użytki zielone, Zielone Świątki, zielone oczy, ręce zielone od farby
zielony pomidor, zielony jęczmień / owies, zielona czereśnia / jeżyna / malina / porzeczka / śliwka / truskawka / wiśnia, zielona pszenica, zielone jabłko, zielone żyto, zielone zboże
zielona cera / twarz
być zielonym w matematyce / z matematyki
zielone pali się, przejechać na zielonym

odmiana:
(1.1-6) 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	f	n	mos	nmos
mianownik	zielony		zielona	zielone	zieloni	zielone
dopełniacz	zielonego		zielonej	zielonego	zielonych
celownik	zielonemu		zielonej	zielonemu	zielonym
biernik	zielonego	zielony	zieloną	zielone	zielonych	zielone
narzędnik	zielonym		zieloną	zielonym	zielonymi
miejscownik	zielonym		zielonej	zielonym	zielonych
wołacz	zielony		zielona	zielone	zieloni	zielone
stopień wyższy zieleńszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz f n mos nmos mianownik zieleńszy zieleńsza zieleńsze zieleńsi zieleńsze dopełniacz zieleńszego zieleńszej zieleńszego zieleńszych celownik zieleńszemu zieleńszej zieleńszemu zieleńszym biernik zieleńszego zieleńszy zieleńszą zieleńsze zieleńszych zieleńsze narzędnik zieleńszym zieleńszą zieleńszym zieleńszymi miejscownik zieleńszym zieleńszej zieleńszym zieleńszych wołacz zieleńszy zieleńsza zieleńsze zieleńsi zieleńsze
stopień najwyższy najzieleńszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz f n mos nmos mianownik najzieleńszy najzieleńsza najzieleńsze najzieleńsi najzieleńsze dopełniacz najzieleńszego najzieleńszej najzieleńszego najzieleńszych celownik najzieleńszemu najzieleńszej najzieleńszemu najzieleńszym biernik najzieleńszego najzieleńszy najzieleńszą najzieleńsze najzieleńszych najzieleńsze narzędnik najzieleńszym najzieleńszą najzieleńszym najzieleńszymi miejscownik najzieleńszym najzieleńszej najzieleńszym najzieleńszych wołacz najzieleńszy najzieleńsza najzieleńsze najzieleńsi najzieleńsze

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	zielony	zieloni
dopełniacz	zielonego	zielonych
celownik	zielonemu	zielonym
biernik	zielonego	zielonych
narzędnik	zielonym	zielonymi
miejscownik	zielonym	zielonych
wołacz	zielony	zieloni

wyrazy pokrewne:
rzecz. zielone nmos/n, ziele n, zielsko n, zioło n, zieleń f, zieleniec mrz, zielonka f, zielenica f, zielenina f, zielenizna f, zieleniatka f, zieleniak m, zieloność f, zielnik f, Zieleniec m, Zielona f, Zielone, Zielonki nmos, Zieloni nmos, zielarz mos, zielarka f, zieleniarstwo n, zielnictwo n
przym. zielonawy, zielonkawy, zielenisty, zielnyzdrobn. zieloniutki, zieloniuchny, zieleniutki, zieleniuchny

przysł. zielono, zielonkawo, zieleniście
czas. zielenić ndk., zielenić się ndk., zazielenić dk., zielenieć ndk., zazielenieć dk., pozielenieć dk., zzielenieć dk.
tem. słow. zielono-

przykłady:
Liście drzew są zielone, bo zawierają chlorofil.
Te śliwki są jeszcze zielone, nie jedz ich.
Jeśli chodzi o komputery, to jestem zielony; musisz mi pomóc.
Pech chciał, że za każdym razem miejsce i plan budowy banku wywołują protesty zielonych i mieszkańców osiedli Kalisza.

synonimy:
zdrobn. zieloniutki, zieloniuchny, zieleniutki, zieleniuchny; rzad. zielenisty
niedojrzały
niedoświadczony
niedokształcony
dolar

wymowa:
, IPA: [ʑɛˈlɔ̃nɨ], AS: [źelõny], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

znaczenia:
przymiotnik
mający kolor czwartego pasma tęczy, taki jak kolor świeżej trawy, szmaragdu, malachitu itp.; mający kolor pochodny, powstały ze zmieszania kolorów podstawowych: żółtego i niebieskiego;
o roślinach, owocach: taki, który nie osiągnął dojrzałości, będący w stadium poprzedzającym dojrzałość; niedojrzały
pot. o barwie cery: blady z zielonkawym lub brunatnoszarym odcieniem, chorobliwie blady; szary, ziemisty
pot. ktoś mający szary, ziemisty kolor cery
lekcew. pot. przen. ktoś niedoświadczony, niewyrobiony, niemający rozeznania w jakiejś dziedzinie, zwykle młody
lekcew. pot. przen. ktoś niemający wiedzy na jakiś temat, zwykle młody
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
pot. człowiek związany z ekologią; działacz na rzecz ochrony środowiska naturalnego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
pot. zob. dolar
rzeczownik, rodzaj nijaki
zob. zielone