Słowo: pies

antonimy:
kot
suka

etymologia:
prasł. *pьsъ
źródłosłów dla pol. Psary

związki frazeologiczne:
należy się jak psu buda, należy się jak psu zupa, być wyszczekanym jak pies, całować psa w nos, czuć się jak zbity pies, dobra psu i mucha, francuski piesek, jak psu z gardła wyjęty / wyciągnięty, lubić jak psy dziada w ciasnej ulicy, łgać jak pies, na psa urok, ni pies, ni wydra, nie dla psa kiełbasa, odszczekać jak pies / wyszczekać jak pies, pies kogoś jebał, pies na baby, pies ogrodnika, pies łańcuchowy Darwina, pies Pawłowa, piesek salonowy, pies z nim tańcował, pies ci mordę lizał, pogoda pod psem, psu na budę, psu oczy sprzedał, psy wojny, schodzić na psy / zejść na psy, tu leży pies pogrzebany, w marcu koty, w kwietniu psy, a dopiero w maju my, wierny jak pies, wieszać psy, wyć jak pies do księżyca, wyglądać jak zbity pies, zabierać się jak pies do jeża, zdechł pies, żyć jak pies z kotem
zobacz też: przysłowia o psie

hiperonimy:
zwierzę
samiec

hiponimy:
pogard. kundel, daw. pejor. kundys, rasowiec, kynol. francuski pies dowodny, francuski pies wodny, pies kanaryjski, pies z Majorki, pirenejski pies górski, portugalski pies stróżujący, pies górski z Appenzell, berneński pies pasterski, duży szwajcarski pies pasterski, australijski pies pasterski, afrykański pies na lwy, gładkowłosy pies aportujący, fryzyjski pies wodny, hiszpański pies wodny, portugalski pies wodny, portugalski pies dowodny, romański pies wodny, pies faraona, nagi pies meksykański, nagi pies peruwiański, przen. cerber

holonimy:
psiarnia

kolokacje:
pies aportujący, pies asystujący, pies domowy, pies do towarzystwa, pies dowodny, pies gończy, pies łańcuchowy, pies pracujący, pies obronny, pies opiekun, pies ozdobny, pies pasterski, pies podwórzowy, pies policyjny, pies pomocnik, pies przewodnik, pies ratownik, pies rasowy, pies stróżujący, pies terapeutyczny, pies towarzyszący, pies wodny, pies zaganiający, mieć psa, wyprowadzać psa na spacer, pies gryzie / warczy / szczeka / łasi się / merda ogonem

odmiana:
(1.1-2) 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pies	psy
dopełniacz	psa	psów
celownik	psu	psom
biernik	psa	psy
narzędnik	psem	psami
miejscownik	psie	psach
wołacz	psie	psy

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pies	psy
dopełniacz	psa	psów
celownik	psu	psom
biernik	psa	psy / psów
narzędnik	psem	psami
miejscownik	psie	psach
wołacz	psie	psy

wyrazy pokrewne:
rzecz. psowate nmos, psiarnia f, psiarczyk m, psiarz m, psica f, psina f, psiara f, psiak mzdrobn. piesek m, psiaczek m, psiątko n, psinka f, pieseczek m, piesunio m
zgrub. psisko n

przym. psi, psowaty, pieski
przysł. psio, piesko
czas. psioczyć

przykłady:
Pies jest najlepszym przyjacielem człowieka.
Cyrk Arena nie ukrywa: będą wielbłądy, konie, lamy, alpaki, słoń, osioł, psy.
Czy to jest pies czy suka?
Psy stoją na patrolu.

synonimy:
gw. warsz. skowyr; reg. pozn. kejter; reg. pozn. luńt; reg. białost. sobaka; fraz. czworonożny przyjaciel, stróż domu / domowego ogniska
policjant, pot. glina

wymowa:
, IPA: [pʲjɛs], AS: [pʹi ̯es], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j 

znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
zool. Canis familiaris, zwierzę domowe;
samiec psa
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskoosobowy
slang. obraź. policjant