Słowo: mieć

antonimy:
nie mieć, obywać się, obchodzić się

etymologia:
prasł. *jьměti

związki frazeologiczne:
mieć ambę, mieć anielską cierpliwość, mieć asa w rękawie, mieć bielmo na oczach, mieć bzika na punkcie czegoś, mieć ciężką nogę, mieć coś do kogoś, mieć gdzieś, mieć na końcu języka, mieć cykora, mieć dość / mieć po dziurki w nosie / mieć powyżej uszu, mieć czystą bieliznę, mieć czyste ręce, mieć czyste sumienie, mieć długi język, mieć do szkoły pod górkę, mieć duszę na ramieniu, mieć dwie lewe ręce, mieć dziurawą kieszeń, mieć dziurawe ręce / mieć gliniane ręce, mieć forsy jak lodu, mieć garbate szczęście, mieć głowę na karku, mieć głowę nie od parady, mieć głowę w chmurach, mieć gzik w kolanach, mieć kiełbie we łbie / mieć fiu-bździu w głowie / mieć siano w głowie / mieć zielono w głowie, mieć klapki na oczach, mieć kogoś w garści, mieć końskie zdrowie, mieć krew na rękach, mieć kuku na muniu, mieć lepkie ręce, mieć łeb jak sklep, mieć mleko pod nosem, mieć mocną głowę, mieć motyle w brzuchu, mieć muchy w nosie, mieć muki, mieć na kogoś haka, mieć na oku, mieć na pieńku, mieć na sobie, mieć na sumieniu, mieć na tapecie, mieć na warsztacie, mieć nie po kolei w głowie, mieć nierówno pod sufitem, mieć niewyparzony język, mieć nosa, mieć nóż na gardle, mieć oczy szeroko otwarte, mieć ogon, mieć olej w głowie, mieć pełne ręce roboty, mieć pietra, mieć plecy, mieć poważne zamiary, mieć poślizg, mieć pozamiatane, mieć przechlapane, mieć przerąbane, mieć pstro w głowie, mieć ręce i nogi, mieć serce na dłoni, mieć serce z kamienia, mieć się na baczności, mieć się z pyszna, mieć słabą głowę, mieć sokole oko, mieć sprany beret, mieć swoje pięć minut, mieć swoje za uszami, mieć szczęśliwą rękę, mieć twardą pięść, mieć w głębokim poważaniu, mieć w kieszeni, mieć w nosie, mieć wejścia, mieć węża w kieszeni, mieć więcej szczęścia niż rozumu, mieć wolną drogę, mieć wolną rękę, mieć wszystkich w domu, mieć wtyki, mieć złote serce, mieć związane ręce, mieć klasę, mieć za swoje, nie mieć co z sobą zrobić, nie mieć gdzie czegoś podziać, nie mieć głowy do czegoś, nie mieć nic do stracenia, nie mieć bladego pojęcia, nie mieć sobie równych, nie mieć wszystkich w domu, nie mieć zielonego pojęcia, ściany mają uszy, nie ma, slang. mieć kobietę, mieć szlaban

odmiana:
(1.1-8) 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		mieć
czas teraźniejszy		mam	masz	ma	mamy	macie	mają
czas przeszły	m	miałem	miałeś	miał	mieliśmy	mieliście	mieli
	f	miałam	miałaś	miała	miałyśmy	miałyście	miały
	n	miałom	miałoś	miało
tryb rozkazujący		niech mam	miej	niech ma	miejmy	miejcie	niech mają
pozostałe formy czas przyszły m będę miał, będę mieć będziesz miał, będziesz mieć będzie miał, będzie mieć będziemy mieli, będziemy mieć będziecie mieli, będziecie mieć będą mieli, będą mieć f będę miała, będę mieć będziesz miała, będziesz mieć będzie miała, będzie mieć będziemy miały, będziemy mieć będziecie miały, będziecie mieć będą miały, będą mieć n będę miało, będę mieć będziesz miało, będziesz mieć będzie miało, będzie mieć czas zaprzeszły m miałem był miałeś był miał był mieliśmy byli mieliście byli mieli byli f miałam była miałaś była miała była miałyśmy były miałyście były miały były n miałom było miałoś było miało było forma bezosobowa czasu przeszłego miano tryb przypuszczający m miałbym, byłbym miał miałbyś, byłbyś miał miałby, byłby miał mielibyśmy, bylibyśmy mieli mielibyście, bylibyście mieli mieliby, byliby mieli f miałabym, byłabym miała miałabyś, byłabyś miała miałaby, byłaby miała miałybyśmy, byłybyśmy miały miałybyście, byłybyście miały miałyby, byłyby miały n miałobym, byłobym miało miałobyś, byłobyś miało miałoby, byłoby miało imiesłów przymiotnikowy czynny m mający, niemający f mająca, niemająca mające, niemające n mające, niemające imiesłów przymiotnikowy bierny m rzad. miany[uwagi 1] rzad. miani[uwagi 1] f rzad. miana[uwagi 1] rzad. miane[uwagi 1] n rzad. miane[uwagi 1] imiesłów przysłówkowy współczesny mając, nie mając rzeczownik odczasownikowy rzad. mienie[uwagi 1]

(2.1-3) 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		mieć się
czas teraźniejszy		mam się	masz się	ma się	mamy się	macie się	mają się
czas przeszły	m	miałem się	miałeś się	miał się	mieliśmy się	mieliście się	mieli się
	f	miałam się	miałaś się	miała się	miałyśmy się	miałyście się	miały się
	n	miałom się	miałoś się	miało się
tryb rozkazujący		niech się mam	miej się	niech się ma	miejmy się	miejcie się	niech się mają
pozostałe formy czas przyszły m będę się miał, będę się mieć będziesz się miał, będziesz się mieć będzie się miał, będzie się mieć będziemy się mieli, będziemy się mieć będziecie się mieli, będziecie się mieć będą się mieli, będą się mieć f będę się miała, będę się mieć będziesz się miała, będziesz się mieć będzie się miała, będzie się mieć będziemy się miały, będziemy się mieć będziecie się miały, będziecie się mieć będą się miały, będą się mieć n będę się miało, będę się mieć będziesz się miało, będziesz się mieć będzie się miało, będzie się mieć czas zaprzeszły m miałem się był miałeś się był miał się był mieliśmy się byli mieliście się byli mieli się byli f miałam się była miałaś się była miała się była miałyśmy się były miałyście się były miały się były n miałom się było miałoś się było miało się było forma bezosobowa czasu przeszłego miano się tryb przypuszczający m miałbym się, byłbym się miał miałbyś się, byłbyś się miał miałby się, byłby się miał mielibyśmy się, bylibyśmy się mieli mielibyście się, bylibyście się mieli mieliby się, byliby się mieli f miałabym się, byłabym się miała miałabyś się, byłabyś się miała miałaby się, byłaby się miała miałybyśmy się, byłybyśmy się miały miałybyście się, byłybyście się miały miałyby się, byłyby się miały n miałobym się, byłobym się miało miałobyś się, byłobyś się miało miałoby się, byłoby się miało imiesłów przymiotnikowy czynny m mający się, niemający się f mająca się, niemająca się mające się, niemające się n mające się, niemające się imiesłów przysłówkowy współczesny mając się, nie mając się

wyrazy pokrewne:
rzecz. mienie n
czas. miewać ndk.

przykłady:
Mam samochód. Mam brata.
Mam jeszcze obiad do ugotowania. (= Muszę jeszcze ugotować obiad.)
Mam dla ciebie tę książkę, przyniosłem ją dla ciebie.
Oni nie mają pieniędzy na nowy samochód.
Ona ma (na sobie) piękną suknię.
Mieć nadzieję. Mieć przeczucie.
Nie mam odrobionej pracy domowej. Robiłem, ale części nie umiałem zrobić.
Mam złamaną nogę.
— Będę miał malowany pokój. — O, myślałem, że sam pomalujesz.
Po operacji pacjent ma się doskonale.
Prosta A tak się ma do prostej B, jak prosta C do D.
Nasz pobyt nad morzem ma się ku końcowi.

składnia:
mieć + B., nie mieć + D.
mieć + B. do + D., nie mieć + D. do + D.
mieć + B. dla + D., nie mieć + D. dla + D.
mieć + B. na + B., nie mieć + D. na + B.
mieć + B., nie mieć + D.
mieć + B., nie mieć + D.
mieć + imiesłów przymiotnikowy bierny dokonany
mieć + imiesłów przymiotnikowy bierny niedokonany

synonimy:
posiadać, dysponować, władać, rozporządzać, być właścicielem, być w posiadaniu, mieć do dyspozycji (rzeczowniki nieżywotne)
musieć
przynieść

wymowa:
, , IPA: [mʲjɛ̇ʨ̑], AS: [mʹi ̯ėć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• i → j 
homofon: miedź

znaczenia:
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
być w posiadaniu czegoś, posiadać coś
musieć coś zrobić
dążyć do oddania czegoś komuś
dysponować środkami na wykonanie czegoś
być w coś ubranym
czuć coś
czasownik posiłkowy używany do podkreślenia aspektu dokonanego innego czasownika
czasownik posiłkowy używany do podkreślenia, że czynność jest wykonywana na czyjeś zlecenie
czasownik zwrotny niedokonany mieć się (dk. brak)
pot. czuć się, być w jakimś stanie, nastroju
znajdować się w pewnym stosunku, relacji do czegoś
zbliżać się, być bliskim